Endüstri 4.0 Nedir?

Gelişmiş ülkelerde yıllar öncesinden hazırlıklarına ve hayata geçirilmeye başlanmış sanayi-teknoloji bütünleşmesinin adıdır. Üretim sektöründe önemli sanayi devrimleri sonrası ülkeler ve şirketler küresel boyutta ki bu değişimlere ayak uydurmaya mecbur kalmış ve artan rekabet ortamında bazı stratejiler geliştirmeleri gerekmiştir. Endüstri 4.0 ise bu stratejilerden biridir.

Bugün yazımızda bahsettiğimiz modernizasyonların Savaşan Şahin’e nasıl etkileri olduğunu, nasıl ayırt edebileceğimizi ve ‘’Neredeyse 50 yıllık uçak, neden hala bu külüstür kullanılıyor?’’ gibi söylemlere nasıl cevap verebileceğimizi konuşacağız. Keyifli okumalar dileriz.

Endüstri 4.0 temel olarak Bilişim Teknolojileri ile Endüstriyi bir araya getirmeyi hedefliyor diyebiliriz. İki temel bileşenden oluşuyor; İlki Yeni Nesil Yazılım ve Donanım. Kısaca günümüzdekinden daha az elektrik kullanan, düşük maliyetli, az yer kaplayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar daha güvenirlikli çalışan donanımlar ve bu donanımları çalıştıracak kaynak ve bellek kullanımı açısından verimli işletim sistemleridir. İkincisi ise; sıkça adını duyduğumuz Nesnelerin İnterneti (Internet of Things)’dir. Yeryüzündeki tüm cihazlara entegre edilmiş sensörler ve işleticilerle insandan bağımsız olarak veri alışverişinden bulunduğu internet tabanlı akıllı elektronik sistemdir. Bu iki madde sonucunda ise fabrikalarda durum değerlendirip kendiliğinden yeniden optimize olarak en uygun biçimde çalışmaya ve üretmeye devam eden ‘Akıllı Fabrikalar’ ya da ‘Karanlık Fabrikalar’ gün yüzüne çıkıyor. Bu durum sonucunda ise üretim maliyeti ve ihtiyaç duyulan enerji azalacak, üretim miktarı ve ürün kalitesi artacağı düşünülüyor.

Etkileri Nelerdir?

Bir mesleğin tarihte geçmişine baktığımızda hep bir sanayi devrimi olgusu görürüz. İnsanlık boyunca kişiler zorunlu olarak üretmeli ve ürettiklerini duyurmalı olmuşturki bu nedenle zaman içerisinde ulaşım ve iletişim gelişmiş yeni bilgi teknolojileri ortaya çıkmıştır. Endüstri 4.0 da şüphesiz ki yeni sektörler ve mesleklerin açılmasını sağlayacaktır, lakin bu duruma ayak uyduramayan sektörlerinde yok olmasına neden olacaktır. Bu durum insanlar, ülkeler, şirketler için de geçerlidir. Geçmişe dönüp bakarsak eskiden kendi emeği ile çalışan ustalar işlerini kaybetmeye, ardından teknisyenler ve şimdi de mühendislerin işleri kaybetme gibi bir durumla söz konusu olduğunu görüyoruz. Ama bu kadar olumsuz yanın yanında elbette ki olumlu etkileri de vardır. Her ne kadar bazı meslek grupları son buluyor olsa da yeni meslek grupları açığa çıkacak ve istihdam sağlama durumu söz konusu olacaktır. Bir başka artı yön ise Akıllı Fabrikalarda düşük maliyetli, az enerjiyle üretilen akıllı ürünlerin hayatımıza girmesi ve hayatımızı kolaylaştırması da bir artı yöndür. Günümüzde 3D Yazıcılar sayesinde basit yapılı bir ürünü üreten ve tüketen kişinin aynı kişi olması da hayal edilen başka bir artı yöndür.

Tarih boyunca gerçekleşen Endüstriyel Devrimler

1. Su ve buhar gücünü verimli şekilde kullanabilmek amacıyla üretim tezgahlarının üretilmesi
2. Henry Ford’un üretim bandı tasarımı ve elektriğin üretim aşamalarında kullanılmaya başlanması
3. Elektronik ve mekanik teknolojili üretim bandının yerini programlanabilir cihazlara bırakması (1970’ler)
4. Endüstri 4.0 ise 4.Sanayi devrimini başlattığı düşünülen bir endüstriyel stratejidir

Karşılaşılan Zorluklar ve Sonuç

Endüstri 4.0 hayata geçirilirken ilk aşamada donanım ve yazılım alanında pek bir sorun olmayacağı öngörülüyor. Ayrıca İnternet Protokolü 6 (IPv6) ile milyarlarca cihazın internete bağlanması durumu şimdiden hazır halde. Fakat üretim sürecinde kullanılacak makinelerin hepsinin Endüstri 4.0 standartlarına uygun hale getirilmesi ve programlaması pek kolay olmayacaktır. Endüstri 4.0’ın temel aldığı konulardan bazıları hali hazırda Endüstri 3.0’ın da konuları içinde yer alıyor. Endüstri 4.0’dan beklenilen ise bu teknolojilerin hepsinin birbiriyle tam entegreli çalışmasıdır. Şuan bile bir çok fabrikada cihazlar birbirleri ile konuşamıyor. Farklı markaların cihazları farklı haberleşme protokolü kullanıyor ve bu durum entegrasyon konusunu ciddi anlamda zorlaştırıyordur.

Birkaç madde ile sorunları yazacak olursak;

1. Riske girmek istemeyen şirketler ve paydaşları arasında anlaşmazlıklar
2. Değişimin maliyeti ve sorunla karşılaşıldığı takdirde ek bir maliyetin çıkması
3. Üretim sürecinin bütünlüğünü koruması gerekliliği gibi sorunlara çözüm bulunması gerekliliği

Ancak ilerleyen süreçlerde belki endüstri 5.0, 6.0 gibi kavramların da yer alabileceği ihtimali şu anki sorunların da elbet çözüme kavuşabileceği düşüncesini barındırıyor.